کلمات کلیددر این مقاله، گفتگوی دکتر مریم یوسفی، متخصص پوست درباره حساسیت‌های پوستی به زیورآلات بدلی را با هفته نامه سلامت مطالعه میکنیم.

خانم دکتر، چرا بعضی‌ها اصلا نمی‌توانند سری به فروشگاه‌های زیورآلات بدلی بزنند؟

خوب، این افراد به بدلیجات حساسیت دارند. این حساسیت �درماتیت تماسی� نامیده می‌شود که در واقع یک واکنش التهابی پوست است. این واکنش التهابی در اثر مواجهه با مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده ایجاد می‌شود. بسیاری از مردم نسبت به مواد آلرژن (حساسیت‌زا) واکنش نشان نمی‌دهند ولی در تعداد کمی از افراد که مستعد ابتلا به این التهاب پوستی هستند، مواجهه با این مواد موجب بروز التهاب پوستی می‌شود.

چه موادی؟

موادی از قبیل اسیدها، قلیاها، حلال‌های شیمیایی و صابون‌های قوی و مواد شوینده اغلب درماتیت تماسی تحریکی ایجاد می‌کنند. این مواد قادرند روی پوست هر فردی منجر به درماتیت شوند ولی مواد آلرژن (حساسیت‌زا) فقط در افراد مستعد ایجاد واکنش می‌کنند. یکی از شایع‌ترین این واکنش‌های آلرژیک تماسی، درماتیت تماسی آلرژیک به فلزات از جمله بدلیجات است.

چه‌جور بدلیجاتی ممکن است این دردسر را ایجاد کنند؟

موارد بسیار زیادی دیده شده است که فرد به ساعت خود، دکمه لباس خود، گوشواره، زیپ‌شلوار و گیره‌های فلزی لباس که در تماس با پوست بدن است، واکنش نشان می‌دهد. در واقع این افراد در مواجهه با فلز مقصر که به آن حساسیت دارند و از نظر ژنتیکی مستعد هستند، واکنش پوستی نشان می‌دهند.

علایم و نشانه‌های این حساسیت چیست؟

این واکنش در پوست محل تماس با ماده حساسیت‌زا مانند فلز بدلیجات و یا در برخی موارد فراتر از آن به صورت خارش، قرمزی، تورم، پوسته‌ریزی و در موارد شدیدتر ایجاد تاول بروز می‌کند.
از میان فلزات، بیشتر افراد به کدام‌یک حساسیت دارند؟

شایع‌ترین فلزی که واکنش تماسی حساسیتی ایجاد می‌کند، نیکل است. حساسیت به نیکل یک مشکل ناتوان کننده و شایع در میان بیمارانی است که به متخصص پوست مراجعه می‌کنند. میزان شیوع آن از ۴ تا ۱/۱۳ درصد است. حساسیت به نیکل ممکن است در هر سنی بروز کند. برخی افراد حتی با تماس مختصر با نیکل دچار واکنش می‌شوند ولی در بقیه پس از سالیان طولانی تماس با نیکل درماتیت ایجاد می‌شود. گاهی درماتیت محدود به دست‌ها یا محل‌های تماس با نیکل است ولی گاهی به صورت بثورات گسترده پوستی در نواحی باسن، کشاله‌ران و چین‌های بدن و پلک‌ها رخ می‌دهد.

حالا این نیکل در کجاها وجود دارد که ما ممکن است روزانه به آن سرو کار پیدا کنیم و دچار حساسیت شویم؟

نیکل در بسیاری از زیورآلات، گیره‌های فلزی، دکمه‌های فلزی، ساعات، لوازم فلزی مورد استفاده در منزل، سکه‌ها و حتی وسایل ارتودنسی (مرتب کردن دندان‌ها) وجود دارد. همچنین نیکل در بسیاری از مواد غذایی از جمله گوشت، مرغ و ماهی، سیب‌زمینی، شیر و محصولات لبنی، پیاز و آجیل وجود دارد. شکلات و کاکائو و سویا حاوی مقادیر بالایی از نیکل هستند. انسان‌ها به طور دایم در محیط کار و منزل با نیکل سر و کار دارند. حساسیت به نیکل در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است. یون‌های نیکل در تماس با پوست انسان آزاد شده و به التهاب منجر می‌شوند، به خصوص اگر این حالت با تعریق شدید همراه باشد، تشدید می‌شود مانند حساسیت به نیکل ساعت.

خیلی‌ها برای فرار از این حساسیت پشت ساعت‌هایشان لاک ناخن می‌مالند. این کار درست است؟

در برخی از موارد دیده شده که فرد حساس به نیکل، به نیکل موجود ساعت‌اش حساسیت نشان می‌دهد و برای جلوگیری از ایجاد حساسیت از لاک ناخن روی ساعت خود به عنوان پوشش استفاده می‌کند. باید متذکر شد که اگر چه این کار سبب ایجاد سدی روی فلز می‌شود ولی لاک ناخن هم دارای ماده‌ای به نام �توسی‌لامیدفرمالدئیدرزین�‌ بوده که خود این ماده یکی از آلرژن‌های شناخته شده است و می‌تواند درماتیت تماسی در فرد مستعد ایجاد کند.

پس چه کار کند؟

بهتر است کسی که حساسیت به بدلیجات دارد حتما به وسیله متخصص پوست معاینه شود و سپس برای فرد �تست حساسیت� انجام شود که در این آزمایش، مواد آلرژن متعدد فلزات با پوست تماس داده می‌شود و واکنش فرد به آنها مشاهده و بررسی می‌شود. با این روش پزشکان متوجه می‌شوند که فرد به کدام یک از مواد حساسیت دارد.

حالا اگر کسی به بدلیجات حساسیت داشت، از چه جایگزین‌هایی می‌تواند استفاده کند؟

اگر کسی به نیکل بدلیجات حساسیت دارد می‌تواند از بدلیجات فاقد نیکل یا از طلا یا نقره استفاده کند البته بعضی‌ها هم به خود طلا و نقره حساسیت دارند. بنابراین باید اول ببینند به چه ماده‌ای حساسیت دارند سپس زیورآلاتی را انتخاب کنند که فاقد آن ماده باشند.ی : آرایش های آرایش ابرو آرایش صورت آرایش لبها آرایش های سرد آرایش های گرم آرایش چشم